İş başvurusunda bulunan kişiler arasından doğru kişiye belirleyebilmek amacı ile pek çok yönteme başvurulmaktadır. Günümüzde çoğu büyük ve orta ölçekli şirkette bulunan insan kaynakları birimi de temelde istihdam işleri ile ilgilenmektedir.
İnsan kaynakları uzmanları tarafından, iş başvurusunda bulunan adaylara yapılan mülakatlarda sıklıkla sorulan sorulardan biri de zayıf yönlerdir. Çoğu kişi bu soru karşısında ikilemde kalabilmektedir. “Zayıf yönleriniz nelerdir” sorusuna doğru cevap vererek diğer adaylar arasından başarılı bir şekilde sıyrılabilmek için dikkat edilmesi gereken bazı hususlar vardır.
İş İlanındaki Gerekliliklere Dikkat Etmek
Bireyin zayıf yönlerini tespit etmek amacıyla yöneltilen soruya cevap verilirken, iş ilanında istenilen yeterlilikler dikkate alınmalıdır. İşin gerekliliklerinden biri olan konularda zayıf olduğunu belirtmek, başvuru sahibinin daha ilk anda elenmesine neden olabilir.
Örneğin bir yönetici asistanı iş ilanında bilgisayar ile ilgili birtakım yetenekler şart koşulmuşsa, kişinin bilgisayara dair zayıflıklarından söz etmemesi gerekir. Zayıf yönler belirtilirken yalan söylenmemeli ancak iş başvurusunu etkileyebilecek pozisyonda olan zayıf yönleri dile getirmekten de uzak durulmalıdır. Bireyler daha çok iş ile alakalı olmayan, şahsi zayıf yönlerini dile getirmelidir. Sayılacak zayıf yönlerin, iş için talep edilen yeterliliklerden biri olmamasına özen gösterilmesi gereklidir.
Kusursuz Olmaktan Kaçınmak
Yaratılışı itibariyle insan hata yapmaya eğilimli ve kusurları bulunabilen bir varlıktır. Ayrıca günümüz dünyasında kişilerin sahip olması gereken yeterliliklerin sayısının artması da bireylerde çok sayıda yetersiz yönün ortaya çıkmasına neden olmaktadır.
Mülakatlarda bireylerin zayıf yönlerini tespit etmek amacıyla sorulan soruya cevap verirken, hatasız ya da eksiksiz gibi davranmaktan kaçınılması gereklidir. “Yetersiz herhangi bir yanım yok”, “aklıma herhangi bir şey gelmiyor”, “ yapamayacağım bir şey olduğunu düşünmüyorum” gibi cevaplara kesinlikle itici kabul edilecektir.
Bireyler bazen yetersiz oldukları yönleri tam olarak tespit edememiş ya da kendilerine itiraf edememiş olabilirler. Ancak mülakata gitmeden önce bu konuda iyi bir değerlendirme yapılmalı ve bireysel yetersizliklere dair kısa bir liste oluşturulmalıdır. Kusursuzluk insanın doğasına aykırı olduğundan dolayı, kişi yetersiz olduğu yönlerini açık bir şekilde dile getirmelidir.
Gelişime Odaklanmak
Her insanın yetersiz olduğu yönler vardır. Önemli olan bu yetersizlikleri kabul etmek ve geliştirmeye çalışmaktır. İş başvuruları esnasında zayıf yönler sorusuna cevap verirken, belirtilen zayıf yönlerin geliştirilmesine dair harcanan çabalardan da söz etmek gereklidir. Bu durum, başvuru sahibinin kendini sürekli olarak geliştiren bir yapıya sahip olduğunu gösterir. Bu da pek çok şirketin öncelik verdiği özelliklerden biridir. Örneğin “bilgisayar kullanımı konusunda kendimi yeterli bulmuyorum ve bu konudaki eksikliklerimi gidermek için ileri düzey bir bilgisayar kursuna gidiyorum” ya da “insanlarla iletişim kurma konusunda zaman zaman sıkıntılar yaşıyorum ve bu sorunu aşabilmek amacı ile etkili kişilerarası iletişim eğitimi alıyorum” gibi cevapların verilmesi mümkündür.
Elbette bir kişinin birden fazla zayıf yönü olması da kaçınılmazdır. Bu durumda tüm zayıf yönleri sıralamak yerine, iş ile alakası olmayan ve geliştirilmek için gayret edilen zayıf yönler anlatılmalıdır.
Çelişkilerden Uzak Durmak
İş başvurularının son aşaması olan mülakatlar bir bütünü ihtiva etmektedir. Yani kişinin zayıf yönlerini tespit etmeye yönelik sorulan soru, mülakatın ve iş başvuru sürecinin diğer tüm aşamaları ile birlikte değerlendirilmektedir. Bu yüzden de tüm bir başvuru süreci boyunca çelişki yaratacak durumlardan kaçınılması gereklidir.
Kişinin işe başvuru esnasında sunmuş olduğu CV örneğinde belirtilen bir hususun, daha sonra mülakatta farklı şekilde beyan edilmesi ortaya bir çelişkinin çıkmasına neden olacaktır. İnsan kaynakları uzmanları, son derece dikkatli ve bu konuda eğitimli kişilerdir.
Bireyin başvurusu esnasında sunmuş olduğu tüm yazılı ve sözlü verileri detaylı bir şekilde incelemektedir. Bu yüzden de işe ilk başvurudan, sonuç belli oluncaya kadar geçen süre içerisindeki tüm söylem ve eylemlerin tutarlı olmasına dikkat edilmelidir.
Zayıf yönler sorusu da bu doğrultuda en çok dikkat edilmesi gereken konulardan biridir. Örneğin CV sunarken temel bilgisayar kullanımına hâkim olduğunu belirten birinin, mülakat esnasında Microsoft programlarından birini kullanamadığını belirtmesi bir çelişki olarak kabul edilecektir. Kişinin zayıf yönü herhangi bir sorun teşkil etmese bile, çelişkili bilgi vermesi nedeni ile elenmesi söz konusudur.
Soruyu Yakalamak
İş mülakatlarında dikkat edilmesi gereken konulardan biri de sorulan soruyu tam olarak algılayabilmektir. İnsan kaynakları uzmanları, bireyin zayıf yönlerini öğrenmek istediklerinde her zaman açık bir şekilde soruyu yöneltmeyebilirler. Farklı şekillerde sorulsa da sorunun zayıf yönleri tespit etmek için sorulduğunun fark edilmesi ve bu doğrultuda isabetli cevaplar verilmesi önem arz etmektedir. Bu soru şu şekillerde sorulabilmektedir:
- Zayıf bulduğunuz ve geliştirilmesini düşündüğünüz yönleriniz nelerdir?
- Daha önce birlikte çalıştığınız insanlar ya da çevrenizde yer alan insanlar sizin hangi konularda yetersiz olduğunuzu söylerler?
- Başarısız olduğunuz bir anınızı bizimle paylaşır mısınız? Bu başarısızlığı yaşamanıza neden olan şey neydi?
- Daha önceki işlerinizde ya da hayatınızın bir döneminde karşılaşmış olduğunuz ancak üstesinden gelemediğiniz bir zorluktan bahseder misiniz?
Mülakatlarda başarılar dileriz…
